Kendinizi kaç yaşındaymış gibi hissediyorsunuz? İyi düşünün… Çünkü bu soruya vereceğiniz cevap, ne kadar uzun yaşayacağınızı tahmin etmenize yardımcı olabilir.
Evet yanlış duymadınız, hissetiğiniz yaşa göre ömrünüzü uzatmak elinizde. Yapılan son araştırmalar, kendilerini gerçek yaşlarından küçük hissedenlerin daha uzun yaşama ihtimalinin yüksek olduğunu ortaya çıkardı. Yani uzun ve sağlıklı bir ömür geçirmek istiyorsanız, öncelikle yaşınıza karşı olumlu duygular geliştirmeniz gerekiyor.
İngiltere’nin köklü üniversitelerinden University College London’da yapılan araştırma gerçekten de kendilerini içinde bulundukları yaştan en az üç yaş genç hissedenlerin, kendilerini daha yaşlı hissedenlere göre daha düşük ölüm oranına sahip olduğunu gösteriyor. Hatta araştırmacılara göre hastalıklar, genetik faktörler, alkol ve sigara kullanımı gibi ölüme sebebiyet verebilecek faktörlerden biri de kendini olduğundan daha yaşlı hissetme duygusu. Öyle ki bu duyguya sahip yetişkinlerin kendilerini daha genç hissedenlere göre ölüme yüzde 40 oranında daha yakın oldukları saptanmış.
Şimdiye kadar yazılanlar inandırıcılıktan uzak geliyorsa, gerçekleştirilen bilimsel araştırmanın detaylarından bahsetmekte fayda var. University College London Üniversitesi salgın hastalıklar ve genel sağlık departmanında görev yapan ve araştırmaya katılan Andrew Steptoe’nın belirttiğine göre, hiç bu kadar geniş ölçekte bir araştırma yapılmamış olsa da uzun yaşam ve hissedilen yaş arasındaki ilişki daha önce de tespit edilmiş.
Steptoe ve araştırmaya katılan meşlektaşı, konu üzerinde detaylı bir araştırma yapmadan önce, JAMA Internal Medicine dergisinde yaşlanma konusunda yayımlanan bir incelemenin verilerinden yola çıkmışlar. 52 yaşın üstündeki 600 yetişkinin incelendiği araştırma, 2004 ve 2005 yıllarında gerçekleştirilmiş. Araştırmaya katılanlara kendilerini kaç yaşında hissettikleri sorulmuş. Katılımcıların üçte ikisinden fazlası kendilerini gerçek yaşlarından en az üç yaş genç hissettiklerini belirtmişler. Dörtte biri kendilerini oldukları yaşta hissettiklerini söylerken, katılımcıların yaklaşık yüzde 5’i bulundukları yaştan daha yaşlı hissettiklerini kabul etmiş.
2013 yılının mart ayında, daha önce araştırmaya katılan grup üzerinde yeniden inceleme yapan Steptoe ve meslektaşı, kendilerini oldukları yaşta ya da daha yaşlı hisseden katılımcılarda ölüm oranının yüzde 19 olduğunu saptarken, kendilerini daha genç hissedenlerde bu oranının yüzde 14 olduğunu tespit etmişler. Yapılan araştırmada ölüm sebebiyle bir bağlantı olabileceği düşünülerek katılımcıların daha önce kanser, kalp krizi, diyabet, felç ve çeşitli eklem hastalıkları geçirip geçirmedikleri de araştırılmış. Bunların dışında araştırmaya katılanlarda sigara kullanımı, depresyon ya da bilişsel yetilerde bir sorun olup olmadığı incelenmiş. Fakat Steptoe’ya göre hastalıklardan ya da sigara kullanımı gibi ölüme sebebiyet verecek zararlı etkenlerden hiç birisi, katılımcıların hissettikleri yaşın ölüme etkisini açıklayacak kadar güçlü değil.
Görünen o ki özellikle ileri yaşlarda yaş algısı, insan sağlığı üzerinde doğrudan etkili. Bu durumda tabii ki toplumun yaşlılara bakış açısı da önemli rol oynuyor. Yaşlılara gereken önemin verilmediği ve yaşlılığın olumsuz bir şekilde algılandığı toplumlarda, belirli bir yaşı geçmiş insanlar kendilerini daha yalnız ve toplum tarafından izole edilmiş hissediyorlar. Bu da onların kendilerini daha yaşlı, hasta ve ölüme yakın hissetmelerine yol açıyor. Oysa kendilerini içinde bulundukları yaştan genç hissedenlerde hastalıklara karşı direncin ve yaşama isteğinin yüksek olduğu, bu kişilerin kendi kendilerine yetebildikleri tespit edilmiş. Demek ki kişinin karakteriyle doğrudan ilgili olsa da yaş algısı üzerinde toplumun bakış açısı gibi dış etkenler de oldukça etkili. Fakat Türkiye gibi yaşlıların ikinci plana atıldığı atıldığı toplumlarda, bu durumun değişmesi için ne yazık ki epey yol kat edilmesi gerekiyor. Yine de yaşama daha sıkı sarılmak ve yaşınıza karşı olumlu duygular beslemek biraz da sizin elinizde. En azından daha uzun ve sağlıklı yaşamak istiyorsanız…
Ceren Öztuna Kaynakcı
